چرا نباید گوشی خود را بیش از 80% شارژ کنیم؟

گوشی‌های هوشمند امروزی جزء ابزارهای ضروری زندگی ما محسوب می‌شوند و برای استفاده از آن‌ها، نیاز به باتری‌های قابل شارژ داریم. اما آیا می‌دانید که چگونه باید باتری گوشی خود را شارژ کنید تا عمر آن حفظ شود؟ یا به عبارت دیگر، درصد مجاز شارژ باتری گوشی یا بهترین میزان شارژ گوشی چقدر است؟ در این مقاله از فروشگاه اینترنتی زیبوکالا، به شما خواهیم خواهیم گفت که پارامتر سایش باتری یا “Battery Wear” چیست و برای افزایش طول عمر باتری گوشی، درصد شارژ آن را باید در چه محدوده‌ای نگه دارید. به عبارت دیگر، در اینجا به بررسی این که  چرا نباید گوشی خود را بیش از 80% شارژ کنیم؟، می‌پردازیم.

باتری‌های لیتیوم-یون (Li-ion) که در بسیاری از گوشی‌های هوشمند استفاده می‌شوند، به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، به عنوان یک منبع انرژی قابل حمل و مناسب توسط تولیدکنندگان برتر دستگاه‌های همراه انتخاب شده‌اند. این باتری‌ها به لحاظ ظرفیت بالا، وزن کم و قابلیت شارژ سریع شناخته می‌شوند و در عین حال دارای حافظه نیز نیستند.

این موضوع به این معناست که باتری‌های لیتیوم-یون نسبت به انواع باتری‌ها، مقدار بیشتری انرژی را در حجم و وزن کمتر ذخیره می‌کنند، قابلیت استفاده مجدد دارند و به تعداد زیادی از دوره‌های شارژ و تخلیه تحمل می‌آورند.

با این حال، با وجود تمام این ویژگی‌های مثبت، باتری‌های لیتیوم-یون هنوز هم با محدودیت‌ها و عوامل فرسایشی مواجه هستند که باعث کاهش عملکرد و ظرفیت آن‌ها در طول زمان می‌شود.

تولید حرارت اضافی در هنگام استفاده از باتری، جریان شارژ زیاد، عدم پایداری در سطح شارژ، اعمال فشار مکانیکی به بدنه، سیکل تخلیه-شارژ نامتقارن، سطح خودتخلیه و کاهش تدریجی طول عمر از جمله عواملی هستند که تأثیر منفی بر عملکرد و عمر باتری لیتیوم-یون دارند. به همین دلیل، رعایت اصول شارژ باتری گوشی امری ضروری است تا عمر و کارایی باتری حفظ گردد.

چرا باید شارژ گوشی تا 80 درصد را جدی بگیریم؟

اگر به دنبال پاسخ به این سوالات هستید که چقدر باید باتری موبایل را شارژ کنید، چه میزان از شارژ باتری برای استفاده معقول است و چگونه می‌توانید عمر باتری گوشی خود را افزایش دهید، باید بدانید که یکی از مهم‌ترین عواملی که بر عمر باتری لیتیوم-یون تأثیر می‌گذارد، ولتاژ یا سطح شارژ باتری است.

ولتاژ باتری نشان‌دهنده مقدار انرژی ذخیره‌شده در هر سلول باتری بوده که با افزایش سطح شارژ، افزایش می‌یابد. اما افزایش ولتاژ باتری به مقادیر بالا، باعث افزایش فشار و تنش در سلول‌های باتری می‌شود که نتیجه آن تولید گرما، تغییر شکل، تشکیل پلاک‌های فلز لیتیوم و کاهش ظرفیت و عملکرد باتری است.

بر اساس تحقیقات انجام شده، قانونی ناگفته و نانوشته در این زمینه تعریف می‌شود که به قانون 80 درصد معروف است. این اصل به بیان ساده می‌گوید که نگه داشتن باتری لیتیوم-یون در سطح شارژ بالا (بالاتر از ۸۰ درصد)، باعث کاهش قابل توجه عمر آن می‌شود.

به عنوان مثال، Battery University گزارش می‌دهد که نگه داشتن باتری لیتیوم-یون در سطح شارژ ۱۰۰ درصد، باعث کاهش عمر آن به حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ سیکل شارژ-تخلیه می‌شود.

در حالی که نگه داشتن آن در سطح شارژ ۶۵ درصد، باعث افزایش عمر آن به حدود ۱۲۰۰ تا ۲۰۰۰ سیکل می‌گردد. همچنین نگه داشتن باتری لیتیوم-یون در سطح شارژ پایین (پایین‌تر از ۲۰ درصد) نیز باعث کاهش عملکرد و ظرفیت آن می‌شود.

بنابراین، بهترین روش برای حفظ عمر و کارایی باتری لیتیوم-یون، نگه داشتن آن در سطح بهترین میزان شارژ گوشی است، یعنی بین 20 تا 30 تا 80 درصد. این روش باعث کاهش فشار و تنش در سلول‌های باتری، جلوگیری از تولید گرمای زیاد و کاهش فعالیت پلاک‌های فلز لیتیوم می‌شود.

همچنین، این پدیده باعث افزایش تعداد سیکل‌های شارژ-تخلیه و کاهش سطح عملکرد باتری می‌شود. بنابراین، برای داشتن عملکرد بهتر باتری موبایل، درصد مجاز شارژ باتری گوشی بین 20 تا 30 تا 80 درصد در نظر گرفته می‌شود.

عوامل موثر بر عمر باتری گوشی

باتری گوشی هوشمند، یک قطعه شیمیایی بوده که تحت تأثیر شرایط محیطی و روش انجام واکنش‌های شیمیایی، قابلیت تغییر ماهیت را دارد. اگر این تغییر ماهیت از حد مشخصی فراتر برود، میزان ظرفیت موثر باتری تغییر کرده و در نتیجه، کاربر متوجه می‌شود که عملکرد باتری دستگاهش نسبت به زمان خرید، کاهش یافته است.

برای حفظ سلامت باتری گوشی، نه تنها باید به میزان شارژ آن توجه کنیم، بلکه باید از سایر عواملی که بر عمر آن تأثیر دارند نیز آگاه باشیم. در این بخش به بررسی این عوامل می‌پردازیم.

• دمای بالای محیط

دمای محیطی که گوشی در آن قرار دارد، یکی از عوامل حیاتی بوده که تأثیر قابل توجهی بر عمر باتری گوشی دارد. باتری‌های لیتیوم-یون به طور حساس به تغییرات دما پاسخ می‌دهند و اگر در محیط با دماهای بسیار بالا یا پایین قرار گیرند، ممکن است آسیب ببینند.

به عنوان مثال، گذاشتن گوشی در ماشین، روی شیشه پنجره یا در معرض تابش مستقیم نور خورشید ممکن است باعث افزایش دمای باتری شود و در نتیجه، سایش افزایش یابد و ظرفیت کاهش پیدا کند. به همین ترتیب، قرار دادن گوشی در یخچال یا در معرض باد سرد ممکن است دمای باتری را کاهش دهد و منجر به کاهش شارژ و عملکرد گردد.

برای حفظ سلامت باتری گوشی، بهتر است گوشی را در محیطی با دمای متعادل و معمولی نگه داشته و از قرار دادن آن در معرض دماهای شدید خودداری کنیم.

• رطوبت بالای محیط

رطوبت نیز، همانند دما، از جمله عوامل مهمی بوده که بر عمر باتری گوشی تأثیرگذار است. وجود رطوبت می‌تواند باعث ایجاد خوردگی و اکسیداسیون در قطعات باتری شود و در نتیجه، عملکرد آن را کاهش دهد.

به عنوان مثال، قرار دادن گوشی در حمام یا در معرض باران و برف ممکن است باعث نفوذ رطوبت به مدارات داخلی دستگاه شود و به باتری نیز آسیب بزند. برای حفظ سلامت باتری گوشی، مناسب است همواره گوشی را در محیط‌های خشک و با تهویه مناسب نگه داریم و از قرار دادن آن در معرض رطوبت زیاد خودداری کنیم.

• قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید

قرار گرفتن در معرض تابش نور خورشید نیز می‌تواند تأثیر منفی بر عمر باتری گوشی داشته باشد. تابش نور شدید یا قرار گرفتن طولانی مدت زیر تابش مستقیم خورشید می‌تواند دمای باتری را افزایش داده و به تغییر رنگ و کیفیت صفحه نمایش گوشی منجر شود.

همچنین، ممکن است مواد شیمیایی درون صفحه نمایش گوشی تحت تأثیر قرار گیرند و تغییراتی در ساختار آنها ایجاد کنند که موجب انحراف رنگ‌ها و کاهش کیفیت نمایشگر شود.

به منظور حفظ سلامت باتری گوشی، مناسب است آن را در محیط‌های محافظت شده از نور قرار داده و از قرار دادن آن در معرض تابش نور شدید خودداری کنیم.

• استفاده از برنامه‌های سنگین

استفاده از برنامه‌های سنگین و مصرف بالای انرژی نیز می‌تواند بر عمر باتری گوشی تأثیر منفی داشته باشد. برنامه‌هایی همچون بازی‌های گرافیکی، برنامه‌های ویرایش تصویر و ویدیو، و برنامه‌های پخش زنده ممکن است فشار زیادی بر پردازنده و حافظه گوشی اعمال کرده و در نتیجه مصرف باتری را افزایش دهند.

به عنوان مثال، استفاده طولانی از گوشی برای بازی یا تماشای ویدیو ممکن است منجر به سریع خالی شدن باتری و افزایش دما شود. به منظور حفظ سلامت باتری گوشی، بهتر است از استفاده بیش از حد برنامه‌های سنگین پرهیز کرده و هنگام استفاده از آن‌ها، تنظیمات گوشی را به حالت کم مصرف تغییر داد.

• چرخه شارژ و دشارژ

یک چرخه شارژ و دشارژ به معنای پر کردن باتری از صفر تا صد درصد و سپس خالی کردن آن تا صفر درصد است. هر بار که باتری یک چرخه کامل را طی می‌کند، یک دوره شارژ و دشارژ نامیده می‌شود. تعداد دوره‌های شارژ و دشارژ برای هر باتری محدود بوده و با افزایش آن‌ها، عملکرد باتری کاهش می‌یابد.

به عنوان مثال، باتری‌های لیتیوم یون معمولاً حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ دوره شارژ و دشارژ را تحمل می‌کنند. فرکانس دوره‌های شارژ و دشارژ نیز بر عمر باتری تأثیرگذار است.

فرکانس بالا به معنای این است که باتری به سرعت شارژ و خالی می‌شود، که باعث سایش بیشتر و کاهش زود هنگام عمر باتری می‌شود. به عنوان مثال، استفاده از شارژرهای سریع ممکن است باعث کاهش عمر مفید باتری شود. برای حفظ سلامت باتری گوشی، بهتر است از شارژ و دشارژ مکرر و سریع باتری پرهیز کرده و آن را به صورت متوازن شارژ و دشارژ نگه داریم.

پارامتر باتری ویر (Battery Wear) یا سایش باتری چیست؟

پارامتر معروف به “Battery Wear” برای ارزیابی سلامت باتری دستگاه‌ها استفاده می‌شود، که در واقع نمایانگر کاهش ظرفیت باتری در طول زمان می‌باشد. هر بار که باتری شارژ می‌شود و سپس تخلیه می‌شود، یک چرخه شارژ-تخلیه کامل انجام شده و این موضوع باعث کاهش ظرفیت باتری می‌گردد. این کاهش ظرفیت منجر به کاهش توانایی باتری برای ذخیره انرژی تا حدی زیر طراحی اولیه می‌شود و در نتیجه، عملکرد و عمر باتری کاهش می‌یابد.

به عنوان مثال، فرض کنید یک باتری لیتیوم-یون با ظرفیت طراحی شده ۱۰,۰۰۰ میلی وات‌ساعت داشته باشد. این موضوع به معنای این است که در شرایط ایده‌آل، باتری می‌تواند ۱۰,۰۰۰ میلی وات‌ساعت انرژی را به مدت یک ساعت ارائه دهد.

اما با گذر زمان و افزایش چرخه‌های شارژ و تخلیه باتری، ظرفیت آن کاهش می‌یابد. به عنوان مثال، اگر کاهش ظرفیت به ۲۰ درصد برسد، به معنای کاهش ظرفیت به ۸,۰۰۰ میلی وات‌ساعت بوده و در نتیجه، عملکرد و عمر باتری نسبت به حالت اول کاهش می‌یابد.

بهترین نرم‌افزارها برای اندازه گیری Battery Wear

استهلاک باتری را می‌توان با بهره‌گیری از نرم‌افزارهایی که وضعیت باتری را نمایش می‌دهند، همچون CPUID HW Monitor، Smarter Battery یا BatteryBar، یا از طریق ایجاد گزارش باتری در سیستم عامل ویندوز، محاسبه نمود.

علاوه بر این نرم‌افزارها، نرم‌افزار AccuBattery به منظور مدیریت و حفظ طولانی‌مدت شارژ باتری گوشی و تبلت‌های اندرویدی استفاده می‌شود. این برنامه با بهره‌گیری از روش‌های علمی، ظرفیت واقعی باتری را اندازه‌گیری کرده و به شما نشان می‌دهد که چگونه می‌توانید عمر باتری خود را حفظ نمایید. از طریق استفاده از این نرم‌افزار، شما قادر به:

1. میزان سایش باتری خود را محاسبه کنید و مشاهده کنید که چه مقدار از ظرفیت طراحی شده آن را از دست داده اید.
2. زمان باقی مانده تا شارژ کامل و یا خالی شدن باتری را مشاهده کنید و برنامه ریزی کنید.
3. میزان مصرف باتری از طریق هر برنامه را ببینید و مشاهده کنید که چه برنامه هایی باتری شما را زودتر خالی می کنند.
4. تفاوت سرعت شارژ میان شارژرهای گوناگون را ببینید و بهترین شارژر و کابل مناسب را برای گوشی خود انتخاب کنید.

چگونه باتری گوشی خود را به روش صحیح شارژ کنیم؟

• از یک شارژر مناسب و تایید شده توسط سازنده گوشی استفاده کنید. شارژرهای ناسازگار یا غیر استاندارد جریان شارژ را به طرز نامناسب ارائه می دهند، که ممکن است باعث آسیب به باتری گوشی شود.
• از شارژ کردن گوشی در محیط‌های داغ یا سرد بهتر است پرهیز کنیم. دمای محیط به طور مستقیم بر عملکرد و عمر باتری تأثیر می‌گذارد. دمای مناسب برای شارژ کردن باتری لیتیوم-یون بین ۱۵ تا ۴۵ درجه سانتیگراد قرار دارد. دمای بالا باعث تسریع کاهش ظرفیت دائمی می‌شود، اما لازم به ذکر است که همه سیستم‌های لیتیوم-یونی به یک شکل عمل نمی‌کنند.
• تغییر دما به محدوده‌های بیشتر یا کمتر از این حدود، باعث افزایش فعالیت پلاک‌های فلز لیتیوم، کاهش ظرفیت و عملکرد، و افزایش خطر انفجار یا آتش‌سوزی می‌گردد.
• بهتر است از شارژ کامل گوشی خود خودداری کنیم. همانطور که قبلاً بیان شد، شارژ کامل گوشی باعث افزایش فشار و تنش در سلول‌های باتری و کاهش عمر آن می‌گردد. بهتر است که هنگام رسیدن به شارژ گوشی تا 80 درصد، آن را از شارژر جدا کنیم.
• اجازه ندهید شارژ گوشی به حداقل برسد. شارژ پایین گوشی نیز باعث کاهش عملکرد و ظرفیت باتری می‌شود. مناسب است که هنگامی که سطح شارژ گوشی به حدود ۲۰ درصد می‌رسد، آن را به شارژر وصل کنیم.
• قابلیت‌های کم اهمیت یا غیرضروری گوشی خود را غیرفعال کنید. امکاناتی مانند وایرلس، بلوتوث، GPS، نمایش نور پس‌زمینه، صدای زنگ، و سایر ویژگی‌ها باعث مصرف بیشتر باتری می‌شوند. با خاموش کردن یا کاهش این امکانات، می‌توانید عملکرد و عمر باتری را بهبود بخشید.

چگونه می‌توان عمر باتری را افزایش داد؟

با نگه داشتن سطح شارژ در محدوده 30 تا 80 درصد، استفاده از شارژرهای معتبر و تأیید شده توسط شرکت سازنده، خاموش کردن ویژگی‌های غیرضروری یا بدون استفاده، و جلوگیری از شارژ کردن گوشی در محیط‌های داغ یا سرد، می‌توانید عمر و عملکرد باتری گوشی خود را بهبود بخشید.

آیا شارژ کردن گوشی در حال استفاده به آن آسیب می‌زند؟

خیر، شارژ کردن گوشی هنگام استفاده به صورت مستقیم به باتری آسیب نمی‌زند. اما باید به این نکته توجه کرد که استفاده همزمان از گوشی و شارژر منجر به افزایش مصرف انرژی و تولید حرارت می‌شود که ممکن است بر عملکرد و عمر باتری تأثیر بگذارد. بهتر است در حین شارژ گوشی، از قابلیت‌های سنگین و مصرف‌کننده انرژی بالا، مانند بازی، تماشای فیلم، ضبط ویدئو و موارد مشابه خودداری کنیم.

آیا شارژ شبانه گوشی به آن آسیب می‌زند؟

بله، شارژ شبانه گوشی موجب می‌شود گوشی برای مدت طولانی در حالت شارژ بالا (۱۰۰ درصد) باقی بماند که همانطور که پیش‌تر توضیح داده شد، باعث کاهش عمر باتری می‌شود.

بهتر است از شارژ شبانه گوشی خود پرهیز کنید و گوشی را قبل از خواب به شارژر وصل نکنید. اگر نگران خالی شدن باتری گوشی در طول شب هستید، می‌توانید از ویژگی‌هایی مانند حالت پرواز (Airplane Mode) یا حالت صرفه جویی در انرژی (Power Saving Mode) استفاده کنید که مصرف باتری را کاهش می‌دهند.

آیا شارژ فرکانس بالا به باتری آسیب می‌زند؟

خیر، اجرای شارژ‌های مکرر در محدوده فرکانس بالا، به معنای شارژ کردن باتری لیتیوم-یون در محدوده شارژ پایین تا متوسط (بین ۲۰ تا ۶۰ درصد)، به طور متناوب بر باتری تأثیر منفی نمی‌گذارد.

بلکه باعث افزایش تعداد سیکل‌های شارژ-تخلیه و کاهش فعالیت پلاک‌های فلز لیتیوم می‌شود. اما حائز اهمیت است که توجه داشته باشیم که شارژ فرکانس بالا نباید به معنای شارژ کامل یا تخلیه کامل باتری باشد. همچنین حائز اهمیت است که سطح شارژ گوشی به حدود صفر درصد نرسد.

آیا استفاده از شارژرهای فیک و غیر اصلی می‌تواند به باتری آسیب بزند؟

بله، یکی از اصلی‌ترین عوامل کاهش عمر و تعداد سیکل شارژ باتری گوشی‌های هوشمند، استفاده از شارژرهای تقلبی و غیر اصلی می‌باشد.

سخن آخر

برای حفظ عمر و بهره‌وری باتری گوشی، باید از روش‌های مطلوب برای شارژ و استفاده از گوشی بهره جسته و همواره تلاش کنیم تا درصد شارژ گوشی را در حد مجاز نگه داریم. به طور خلاصه، گوشی خود را با در نظر گرفتن بهترین سطح شارژ (میان 30 تا 80 درصد) نگه دارید، از شارژر معتبر و تأیید شده توسط شرکت سازنده استفاده کنید، از شارژ گوشی در محیط‌های داغ یا سرد پرهیز کنید و قابلیت‌های بی‌فایده و غیرضروری را خاموش نمایید.