تفاوت MBR و GPT چیست؟

در دنیای پیشرفته فناوری اطلاعات، تحت عنوان “مدیریت تقسیم‌بندی دیسک”، دو استاندارد متداول برای فرمت‌بندی درایو‌ها و انجام عملیات ذخیره‌سازی اطلاعات ( ( MBR و GPT ) وجود دارد. این دو فرمت اساسی در مدیریت دیسک و تقسیم‌بندی فضا در دستگاه‌های ذخیره‌سازی استفاده می‌شوند و هر یک مزایا و معایب خود را دارند. چنانچه که بخواهید یک دیسک جدید در ویندوز 10 و یا ویندوز 11 ایجاد کنید، حتما از شما پرسیده می شود که می خواهید از پارتیشن بندی MBR استفاده کنید یا GPT ؟ در این متن از فروشگاه اینترنتی زیبوکالا، به شما خواهیم گفت که تفاوت MBR و GPT چیست؟ در صورتی که نمیدانید کدام یک برایتان کاربردی تر است، تا پایان متن با ما همراه باشید.

فرمت MBR چیست؟

فرمت MBR (Master Boot Record) یکی از قدیمی‌ترین و پرکاربردترین فرمت‌های پارتیشن‌بندی در دیسک‌های سخت (هارد دیسک‌ها) در سیستم‌های کامپیوتری است. MBR به عنوان یک ساختار داده‌ای در ابتدای هارد دیسک قرار دارد و اطلاعات مهمی را شامل می‌شود که برای بوت (راه‌اندازی) سیستم عامل و مدیریت پارتیشن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. ویژگی‌های کلیدی فرمت MBR عبارتند از:

1. تعداد پارتیشن‌ها: MBR به صورت پیش فرض تا 4 پارتیشن اصلی (Primary Partition) یا 3 پارتیشن اصلی و یک پارتیشن ارتقا یافته (Extended Partition) را پشتیبانی می‌کند. پارتیشن ارتقا یافته به عنوان یک نوع ویژه از پارتیشن به کار می‌رود تا اجازه ایجاد پارتیشن‌های فرعی (Logical Partition) داخل خود را بدهد.
2. حداکثر اندازه پارتیشن: MBR به اندازه‌گیری حداکثر 2 ترابایت فضای ذخیره‌سازی محدود است. این محدودیت از آنجایی ناشی می‌شود که MBR از یک جدول معمولی 32 بیتی برای نشان‌دهی اندازه پارتیشن‌ها استفاده می‌کند.
3. سازگاری: MBR به طور گسترده در سیستم‌های بازار و پیشینه قدیمی‌تر استفاده می‌شود. این فرمت برای نصب سیستم‌عامل‌های قدیمی‌تر یا برنامه‌هایی که از فرمت MBR پشتیبانی می‌کنند، مناسب است.
4. مشکلات امنیتی: MBR مستقل از امنیت نیست و برخی از حملات نرم‌افزاری به آن وارد می‌شوند. از جمله مشکلات امنیتی در MBR می‌توان به Rootkit و Bootkit اشاره کرد.

نکته:

برای سیستم‌های جدیدتر و با معماری 64 بیتی و استفاده از UEFI (Unified Extensible Firmware Interface)، فرمت GPT (GUID Partition Table) به عنوان یک جایگزین بهتر و پیشرفته‌تر برای MBR در نظر گرفته می‌شود. این انتخاب باید بر اساس نیازهای سیستم و سازگاری با سخت‌افزار و نرم‌افزارهای مورد استفاده انجام شود.

پارتیشن بندی GPT چیست؟

پارتیشن‌بندی GPT (GUID Partition Table) یک فرمت پارتیشن‌بندی بوده که برای مدیریت و تقسیم‌بندی فضای یک دیسک سخت در سیستم‌های کامپیوتری استفاده می‌شود. این فرمت به طور خاص برای دیسک‌های بزرگ با ظرفیت بالا طراحی شده و از قابلیت‌ها و ویژگی‌هایی برخوردار است که در MBR (Master Boot Record) که یک فرمت پارتیشن‌بندی قدیمی‌تر است، موجود نیست.

حالت پارتیشن بندی فرمت MBR و GPT در هارد چیست؟

پارتیشن‌بندی در هارد دیسک به تقسیم کردن فضای ذخیره‌سازی هارد به بخش‌های کوچکتر به منظور مدیریت و ذخیره اطلاعات در هر بخش اشاره دارد. دو فرمت متداول برای پارتیشن‌بندی هارد در سیستم‌های کامپیوتری MBR و GPT هستند. این دو فرمت به تفاوت‌های مهمی در روش پارتیشن‌بندی و مدیریت فضای هارد اشاره دارند:

MBR (Master Boot Record):

• تعداد پارتیشن‌ها: MBR به صورت پیش فرض تا 4 پارتیشن اصلی (Primary Partition) یا 3 پارتیشن اصلی و یک پارتیشن ارتقا یافته (Extended Partition) را پشتیبانی می‌کند.
• حداکثر اندازه پارتیشن: محدودیت‌هایی برای اندازه پارتیشن‌ها وجود دارد، به طور کلی پارتیشن‌های MBR به حدود 2 ترابایت محدود هستند.
• سازگاری: MBR به طور گسترده در سیستم‌های بازار و پیشینه قدیمی‌تر استفاده می‌شود. این فرمت برای نصب سیستم‌عامل‌های قدیمی‌تر یا برنامه‌هایی که از فرمت MBR پشتیبانی می‌کنند، مناسب است.

GPT (GUID Partition Table):

• تعداد پارتیشن‌ها: GPT قابلیت ایجاد بیش از 4 پارتیشن اصلی بدون نیاز به پارتیشن ارتقا یافته دارد.
• حداکثر اندازه پارتیشن: GPT اجازه ایجاد پارتیشن‌های بسیار بزرگتری را به عنوان MBR می‌دهد و از اندازه‌های 2 ترابایتی بیشتر پشتیبانی می‌کند.
• سازگاری: GPT برای سیستم‌های با معماری 64 بیتی و UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) به خوبی سازگار است. این فرمت به عنوان یک استاندارد جدید و پیشرفته برای پارتیشن‌بندی در سیستم‌های مدرن شناخته می‌شود.

به عنوان یک نکته اضافی، GPT همچنین امکانات امنیتی بیشتری را نیز دارا می‌باشد و از تنظیمات امنیتی مانند Secure Boot بهتر پشتیبانی می‌کند. انتخاب بین MBR و GPT باید بر اساس نیازهای سیستم شما و میزان سازگاری با سخت‌افزار و نرم‌افزارهایی که می‌خواهید استفاده کنید، صورت گیرد.

تفاوت MBR و GPT چیست؟

MBR (Master Boot Record) و GPT (GUID Partition Table) دو فرمت مختلف برای پارتیشن‌بندی و مدیریت دیسک‌ها در سیستم‌های کامپیوتری هستند. در ادامه، تفاوت‌های مهم بین این دو فرمت را توضیح می‌دهیم:

• حداکثر ظرفیت دیسک:

1. MBR: MBR برای پارتیشن‌بندی دیسک‌ها تا 2 ترابایت مناسب است. این موضوع به معنای این است که اگر دیسک شما بیش از 2 ترابایت فضا داشته باشد، MBR نمی‌تواند تمام ظرفیت را به درستی مدیریت کند و بخشی از فضای آن به عنوان نامرئی شناخته می‌شود.
2. GPT: GPT برای دیسک‌های بسیار بزرگ‌تر مناسب است و می‌تواند دیسک‌های با ظرفیت بسیار بالاتر از 2 ترابایت را پشتیبانی کند.

• تعداد پارتیشن‌ها:

1. MBR: MBR تا 4 پارتیشن اصلی پشتیبانی می‌کند. اگر نیاز به بیش از 4 پارتیشن داشته باشید، می‌توانید یک پارتیشن اولیه را به یک پارتیشن ارتقاء داده و از تکنیک‌هایی مثل Extended Partition و Logical Partition استفاده کنید، اما این روش پیچیده‌تر است.
2. GPT: GPT تعداد بسیار بیشتری از پارتیشن‌ها (بیش از 128 پارتیشن) را پشتیبانی می‌کند، بنابراین شما می‌توانید تعداد بیشتری از پارتیشن‌ها را در یک دیسک GPT بدون نیاز به استفاده از پارتیشن‌های ارتقاء یافته ایجاد کنید.

• سازگاری سیستم عامل:

1. MBR: MBR سازگاری بهتری با سیستم‌عامل‌های قدیمی‌تر مانند Windows XP دارد. اگر شما از یک سیستم عامل قدیمی استفاده می‌کنید، ممکن است بهتر باشد از MBR استفاده کنید.
2. GPT: GPT به طور گسترده تر با سیستم‌عامل‌های جدیدتر مانند Windows 10، Windows 11، macOS و بسیاری از توزیع‌های لینوکس سازگار است. اگر سیستم‌عامل جدیدتری را استفاده می‌کنید یا دیسک بزرگی دارید، GPT توصیه می‌شود.

• دقت در مدیریت فضای نامرئی:

1. MBR: در MBR، بخش‌های نامرئی (مخفی) از فضا برای جداول پارتیشن و اطلاعات بوت استفاده می‌شود. اگر این اطلاعات آسیب ببیند یا اشتباهاً حذف شود، ممکن است دسترسی به داده‌های موجود در دیسک دچار مشکل شود.
2. GPT: در GPT، جداول پارتیشن و اطلاعات بوت در بخش‌های قابل دسترس و کپی‌پذیر از دیسک قرار دارند، بنابراین احتمال از دست رفتن این اطلاعات کمتر است و پایداری بالاتری دارد.

در کل، انتخاب بین MBR و GPT باید بر اساس نیازهای سیستم شما و ظرفیت دیسک‌ها صورت گیرد. در سیستم‌های جدیدتر با دیسک‌های بزرگتر، استفاده از GPT معمولاً توصیه می‌شود، اما در موارد خاص ممکن است MBR همچنان مورد استفاده باشد.

MBR بهتر است یا GPT؟

انتخاب بین MBR و GPT به طور اصولی بستگی به نیازها و شرایط شما دارد. هر کدام از این دو فرمت پارتیشن‌بندی مزایا و معایب خود را دارند. در ادامه، به مزایا و معایب هر یک اشاره می‌کنیم:

مزایا MBR (Master Boot Record):

• سازگاری با سیستم‌عامل‌های قدیمی‌تر: MBR به طور عمده با سیستم‌عامل‌های قدیمی‌تر مانند Windows XP سازگار است.
• سادگی: MBR ساده‌ترین فرمت پارتیشن‌بندی بوده و ممکن است در برخی موارد برای سیستم‌های ساده مورد ترجیح باشد.
• سازگاری با برخی سخت‌افزارهای قدیمی‌تر: برخی سخت‌افزارهای قدیمی‌تر از MBR بهتر پشتیبانی می‌کنند.

معایب:

• محدودیت در اندازه دیسک: MBR دیسک‌هایی تا ظرفیت 2 ترابایت را پشتیبانی می‌کند و از آن به بعد نیاز به استفاده از چندین MBR برای مدیریت فضا دارید.
• محدودیت تعداد پارتیشن‌ها: MBR تنها تا 4 پارتیشن اصلی پشتیبانی می‌کند و برای ایجاد پارتیشن‌های بیشتر نیاز به پارتیشن‌های ارتقاء یافته (Extended Partition) دارید که پیچیدگی را افزایش می‌دهد.

 مزایا GPT (GUID Partition Table):

• پشتیبانی از دیسک‌های بزرگتر: GPT به طور معمول دیسک‌های بسیار بزرگتر از 2 ترابایت را به درستی مدیریت می‌کند و نیاز به چندین GPT نیست.
• تعداد بیشتری از پارتیشن‌ها: GPT تا 128 یا بیشتر پارتیشن را پشتیبانی می‌کند، بنابراین امکان ایجاد پارتیشن‌های بیشتری بدون پیچیدگی وجود دارد.
• پایداری بالا: اطلاعات بوت و جداول پارتیشن در بخش‌های قابل دسترس از دیسک قرار دارند و به طور معمول از دست نمی‌روند.
• سازگاری با سیستم‌عامل‌های جدید: GPT با سیستم‌عامل‌های جدیدتر مانند Windows 10، Windows 11، macOS و بسیاری از توزیع‌های لینوکس سازگاری دارد.

معایب:

• عدم سازگاری با سیستم‌عامل‌های قدیمی‌تر: سیستم‌عامل‌های قدیمی‌تر ممکن است به درستی با GPT سازگار نباشند.
• پیچیدگی بیشتر: GPT نسبت به MBR پیچیدگی بیشتری دارد و برای کاربرانی که با آن آشنایی کم دارند، ممکن است چالش‌بر باشد.

بنابراین، تصمیم بر اساس نیازها و سیستم‌عامل‌هایی که استفاده می‌کنید، اتخاذ می‌شود. در سیستم‌های جدیدتر با دیسک‌های بزرگتر، GPT توصیه می‌شود. اما اگر با سیستم‌عامل‌های قدیمی‌تر کار می‌کنید یا دیسک‌های کوچک‌تری دارید، MBR همچنان ممکن است مناسب باشد.

آیا GPT سریعتر از MBR است؟

بله، استاندارد GPT از MBR سریع‌تر می باشد.

آیا GPT بهتر از MBR برای SSD است؟

با توجه به ویژگی هایی همچون پارتیشن‌های نامحدود و سرعت بیشتر، توصیه می‌شود حافظه SSD خود را در صورتی که سیستم شما از فریم‌ور UEFI پشتیبانی می‌کند، با فرمت GPT پارتیشن بندی کنید.